Cổ tức là gì? Các hình thức chi trả cổ tức

1. Cổ tức là gì? 

Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc bằng tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài chính.

1.1. Trường hợp trả cổ tức cho cổ đông 

Một công ty cổ phần chỉ có quyền trả cổ tức cho các cổ đông nếu công ty đáp ứng các nghĩa vụ tài chính và thuế theo luật định. Cung cấp các quỹ của công ty và thu hồi đầy đủ các khoản lỗ trước đây theo các quy định pháp luật và các điều khoản của công ty. Ngay cả sau khi trả cổ tức đầy đủ, công ty phải đảm bảo thanh toán tất cả các khoản nợ chưa thanh toán và các nghĩa vụ tài chính khác. Cổ tức chỉ có thể được trả bằng tiền mặt, cổ phiếu công ty hoặc các tài sản khác theo quy định trong các điều khoản thành lập của công ty. Các khoản thanh toán bằng tiền mặt chỉ được thực hiện bằng Đồng Việt Nam và có thể được gửi đến nơi ở của cổ đông bằng séc hoặc lệnh chuyển tiền qua đường bưu điện. Cổ tức có thể được thanh toán bằng phương thức chuyển khoản ngân hàng nếu Công ty có đủ thông tin ngân hàng của cổ đông để cho phép chuyển trực tiếp vào tài khoản ngân hàng của cổ đông. Nếu công ty thực hiện chuyển tiền theo chi tiết ngân hàng do cổ đông cung cấp, công ty sẽ không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thiệt hại nào phát sinh.

1.2. Hội đồng quản trị

Hội đồng quản trị cần phải lập danh sách các cổ đông được nhận cổ tức, mức cổ tức được trả đổi lấy từng cổ phần, thời hạn và phương thức trả ít nhất 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức. Thông báo trả cổ tức phải được gửi bằng kênh xác nhận đến tất cả các địa chỉ đã đăng ký của cổ đông ít nhất 15 ngày trước khi trả cổ tức. Thông báo phải ghi rõ tên đầy đủ của công ty. Họ, tên, nơi cư trú, quốc tịch, số Giấy chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc chứng thực cá nhân hợp pháp khác của cổ đông là cá nhân; họ, tên, nơi cư trú, quốc tịch, mã số công ty hoặc số đăng ký công ty của cổ đông là tổ chức. Số lượng cổ phần theo loại cổ đông. Tỷ lệ cổ tức trên mỗi cổ phiếu và tổng số cổ tức mà các cổ đông nhận được, thời gian và cách thức trả cổ tức. Chữ ký và ghi rõ họ tên của Chủ tịch Hội đồng quản trị và người đại diện theo pháp luật của công ty.

Nếu một cổ đông chuyển nhượng cổ phần vào cuối khoảng thời gian kể từ ngày tạo sổ đăng ký cổ đông đến ngày thanh toán cổ tức, người chuyển nhượng sẽ trở thành người nhận cổ tức của công ty.

2. Các hình thức chi trả cổ tức

Có đa dạng các hình thức chi trả cổ tức bạn có thể cân nhắc dưới đây

2.1. Trả cổ tức bằng tiền mặt

Mọi khoản thanh toán bằng tiền mặt phải được thực hiện bằng Đồng Việt Nam và có thể được thanh toán bằng séc, chuyển khoản ngân hàng hoặc chuyển khoản qua bưu điện đến địa chỉ liên lạc hoặc nơi cư trú của cổ đông.

Nếu bạn lựa chọn hình thức chuyển khoản, hãy chọn một ngân hàng số tiện lợi, phù hợp với nhu cầu của bản thân. Ứng dụng mobile banking MyVIB được phát hành bởi ngân hàng Quốc Tế VIB có thể được cân nhắc bởi nó được tích hợp nhiều tiện ích hiện đại giúp khách hàng giao dịch tiện lợi và nhanh chóng hơn khi có thể giao dịch mọi lúc mọi nơi, đồng thời chấp nhận giao dịch với nhiều loại thẻ thông qua dịch vụ chuyển tiền 24/7. 

2.2. Thanh toán cổ tức bằng cổ phần

Trường hợp cần giữ lại lợi nhuận để đầu tư phát triển thì có thể sử dụng cổ phiếu được quyền hoặc cổ phiếu quỹ (nếu có) để trả cổ tức. Với hình thức chi trả này, cổ tức trên mỗi cổ phiếu sẽ bằng cổ phiếu chứ không phải bằng tiền.

Lưu ý: Đối với trường hợp trả cổ tức bằng cổ phiếu, công ty phải tuân thủ thủ tục chào bán cổ phiếu quy định tại Điều 123, 124 và 125 Luật Doanh Nghiệp 2020 đối với tổng mệnh giá cổ phần dùng để trả cổ tức.

2.3. Thanh toán cổ tức bằng tài sản khác

Hình thức này có phần ít phổ biến hơn hai hình thức trên, tuy nhiên tùy vào Điều lệ của mỗi doanh nghiệp mà có thêm hình thức chi trả cổ tức này.

Xem thêm: 
Cách chuyển khoản ngân hàng qua điện thoại an toàn, bảo mật với MyVIB. Tại đây 
Hướng dẫn làm thẻ ngân hàng Online trong 5 phút với ứng dụng MyVIB. Tại đây

3. Cách thức chi trả cổ tức

Cổ tức bắt buộc phải được thanh toán đầy đủ trong vòng chậm nhất là sáu tháng sau khi kết thúc Đại hội đồng cổ đông thường niên.

Ít nhất 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức, Hội đồng quản trị sẽ lập danh sách cổ đông đủ điều kiện và xác định số tiền, thời hạn và hình thức trả cho mỗi cổ phần. Thông báo trả cổ tức phải được gửi bằng phương tiện bảo đảm cho cổ đông theo địa chỉ đăng ký trong sổ đăng ký cổ đông ít nhất mười lăm (15) ngày trước ngày trả cổ tức. Thông báo cần phải có đầy đủ những nội dung sau:

• a) Tên công ty và địa chỉ trụ sở chính của công ty;
• b) Họ, tên, địa chỉ thường trú, quốc tịch, số Thẻ căn cước công dân, Giấy chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc chứng thực cá nhân hợp pháp khác của cổ đông là cá nhân;
• c) Tên và mã số doanh nghiệp hoặc số quyết định thành lập, địa chỉ trụ sở chính của cổ đông là tổ chức;
• d) Số lượng cổ phần từng loại của cổ đông; mức cổ tức đối với từng cổ phần và tổng số cổ tức mà cổ đông đó được nhận;
• đ) Thời điểm và phương thức trả cổ tức;
• e) Chữ ký và đầy đủ họ tên của Chủ tịch Hội đồng quản trị và người đại diện theo pháp luật của công ty.

4. Tại sao khi chia cổ tức giá lại điều chỉnh giảm

Các nhà đầu tư mua cổ phiếu, nhận cổ tức, tăng giá cổ phiếu và kiếm được lợi nhuận.

Càng gần đến ngày chia cổ tức và người nắm giữ cổ phiếu không muốn bán để lấy cổ tức. Sau ngày chia cổ tức, các nhà đầu tư sẽ muốn bán cổ phiếu. Điều này dẫn đến sự mất cân bằng giữa cung và cầu của cổ phiếu, dẫn đến cổ phiếu thiếu tính thanh khoản, giá cổ phiếu biến động quá nhiều, tăng cao trước ngày chia và giảm sau ngày chia. Nhà đầu tư mua cổ phiếu sau ngày chia cổ tức muốn mua với giá thấp hơn vì họ vẫn sẽ chia cổ tức trong năm tới. Do đó, việc điều chỉnh giảm giá theo tỷ lệ cổ tức là cần thiết để đảm bảo công bằng giữa người mua và người bán trong ngày trả cổ tức. Từ quan điểm toán học, chia và không chia là như nhau.

Nhưng từ góc độ kinh doanh, tâm lý và dài hạn, nó đóng vai trò quan trọng.

5. Ưu và nhược điểm của cổ tức

5.1. Trả cổ tức bằng tiền mặt 

• Ưu điểm của việc trả cổ tức bằng tiền mặt:

Cảm giác an toàn cho những cổ đông theo đuổi lợi nhuận thông qua đầu tư cổ phiếu. Dưới cương vị là một nhà đầu tư, nhận tiền mặt từ một công ty sẽ an toàn hơn. Chứng minh rằng công ty có dòng tiền mạnh và an toàn để đầu tư. Xem xét thời gian trả cổ tức ổn định và tăng trưởng dài hạn, điều quan trọng là phải cẩn thận với các công ty có nghĩa vụ trả cổ tức.

• Nhược điểm của cổ tức tiền mặt:

Đánh thuế gấp đôi. Đầu tiên là thuế doanh nghiệp (hiện là 20-22%), nhưng có những ưu đãi về thuế cho các ngành và khu vực khác nhau. Loại thuế thứ hai là thuế thu nhập cá nhân đối với cổ tức (5%). Nếu một công ty trả cổ tức 2.000 đồng, thì thực tế cổ đông sẽ chỉ nhận được 1.900 đồng. Đối với những công ty gặp khó khăn về tài chính hoặc đang trong giai đoạn phát triển, mở rộng, việc trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ làm giảm giá trị công ty, không còn tiền để mở rộng sản xuất, tăng trưởng kinh doanh, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.

5.2. Cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng

Bản chất của việc chi trả cổ tức từ cổ phiếu thưởng:

• Về mặt tài chính không có thay đổi, hoạt động của công ty chỉ thay đổi về thuật ngữ kế toán.

Lợi ích của việc trả cổ tức bằng cổ phiếu:

• Đối với cổ phiếu kém thanh khoản, trả cổ tức bằng cổ phiếu làm tăng tính thanh khoản của thị trường, giảm rủi ro thanh khoản và hạ giá thị trường, giúp các nhà đầu tư khác mua cổ phiếu dễ dàng hơn. Các nhà đầu tư có thể tránh bị đánh thuế gấp đôi đối với cổ tức bằng tiền mặt. Một công ty có thể tiết kiệm tiền để khắc phục khó khăn, mở rộng sản xuất hoặc đầu tư vào các dự án mang lại lợi ích lâu dài cho cổ đông.

Nhược điểm của cổ tức bằng cổ phiếu:

• Do vốn cố định, chia được và không chia được nên nhà đầu tư sẽ phải đợi 2-3 tháng cổ phiếu mới về tài khoản thì mới được bán cổ phiếu trả cổ tức. Các công ty đầu tư vào các dự án không hiệu quả, và giá cổ phiếu có khả năng giảm hơn nữa. Đôi khi có thêm hàng lẻ khó bán. Dù trả cổ tức bằng cổ phiếu hay thưởng bằng cổ phiếu thì bản chất tài chính và kinh doanh đều giống nhau, chỉ có bút toán chuyển từ lãi chưa phân phối sang cổ phiếu. Tuy nhiên, điều này thường có tác động tích cực đến giá cổ phiếu trong ngắn hạn.

Trên đây là một số thông tin hữu ích về cổ tức và các hình thức chi trả cổ tức nhằm mang đến cho bạn cái nhìn rõ ràng hơn cho câu hỏi cổ tức là gì.