Hướng dẫn cách tính nợ quá hạn chi tiết, dễ hiểu 2025

1. Cách tính nợ quá hạn chi tiết

Cách tính nợ quá hạn chi tiết

Nợ quá hạn xảy ra khi khách hàng không thanh toán đúng hạn theo cam kết trong hợp đồng vay vốn. Nghĩa là đã quá ngày nhưng bạn chưa trả tiền lãi hoặc gốc. Để biết được cách tính ngày nợ quá hạn thì bạn cần hiểu rõ các yếu tố liên quan và áp dụng công thức đúng cách. 

Yếu tố cần thiết để tính nợ quá hạn

Cách tính nợ quá hạn của ngân hàng dựa trên các yếu tố:

• Số tiền gốc: Là khoản vay ban đầu mà bạn chưa thanh toán đúng hạn.
• Lãi suất vay: Là mức lãi suất áp dụng theo hợp đồng vay vốn.
• Thời gian quá hạn: Là số ngày kể từ khi khoản thanh toán đến hạn mà bạn chưa hoàn thành nghĩa vụ trả nợ.
• Lãi suất phạt quá hạn: Thường cao hơn lãi suất thông thường từ 50% đến 150%, tùy theo quy định của từng ngân hàng.

Cách tính lãi suất nợ quá hạn

Cách tính lãi suất nợ quá hạn​ theo công thức:

• Lãi quá hạn = Số tiền gốc quá hạn x Lãi suất phạt quá hạn x (Số ngày quá hạn/365)

Ví dụ minh họa:

• Số tiền gốc quá hạn: 100 triệu VNĐ.
• Lãi suất vay thông thường: 10%/năm.
• Lãi suất phạt quá hạn: 150% lãi suất thông thường (15%/năm).
• Thời gian quá hạn: 30 ngày.

Áp dụng công thức cách tính lãi suất nợ quá hạn trung bình:

Lãi quá hạn = 100.000.000 x 15% x (30/365) ≈ 1.232.877 VNĐ

Tổng số tiền bạn phải thanh toán sẽ bao gồm tiền gốc và lãi quá hạn: 

100.000.000 + 1.232.877 ≈ 101.232.877 VNĐ.

Cách tính tỷ lệ nợ quá hạn​ này giúp khách hàng dễ dàng tính được khoản tiền lãi mình sẽ phải thanh toán thêm nếu trễ hẹn. Hãy lưu ý rằng mỗi tổ chức tín dụng sẽ có một mức lãi suất phạt quá hạn khác nhau.

Xem thêm: Công cụ tính lãi suất vay mua nhà VIB

2. Các loại nợ quá hạn

Các loại nợ quá hạn

Các ngân hàng thường phân loại dư nợ quá hạn dựa trên thời gian quá hạn và loại hình nợ, giúp quản lý và xử lý các khoản vay tốt hơn.

Dựa trên thời gian quá hạn

Các khoản nợ được chia thành 5 nhóm chính theo thời gian nợ quá hạn:

• Nhóm nợ đủ điều kiện (1-10 ngày): Các khoản nợ quá hạn ngắn ngày, thường không ảnh hưởng lớn đến điểm tín dụng nếu được thanh toán nhanh chóng.
• Nhóm nợ cần chú ý (10-90 ngày): Bắt đầu ảnh hưởng đến uy tín tín dụng của khách hàng và có thể phát sinh phí phạt.
• Nhóm nợ không đạt tiêu chuẩn (91-180 ngày): Được xếp vào danh mục rủi ro cao hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến điểm tín dụng.
• Nhóm nợ khó đòi (181-360 ngày): Khả năng thu hồi vốn của ngân hàng thấp, thường được chuyển sang bộ phận xử lý nợ.
• Nhóm nợ có khả năng mất vốn (> 360 ngày): Các khoản nợ gần như không thu hồi được và có thể bị xóa nợ theo quy định.

Dựa trên loại hình nợ

Những khoản nợ quá hạn được chia theo hình thức nợ như sau:

• Nợ quá hạn thẻ tín dụng: Phát sinh khi khách hàng không thanh toán đủ số tiền tối thiểu hàng tháng. Lãi suất phạt thường rất cao, từ 18-30%/năm.
• Nợ quá hạn vay tín chấp: Dễ xảy ra do lãi suất vay tín chấp cao và không yêu cầu tài sản đảm bảo.
• Nợ quá hạn vay thế chấp: Ít phổ biến hơn do khoản vay này thường đi kèm tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, nếu không thanh toán đúng hạn, tài sản thế chấp có thể bị ngân hàng thu hồi.

3. Điều gì xảy ra khi nợ quá hạn

Điều gì xảy ra khi nợ quá hạn

Nợ quá hạn không chỉ làm phát sinh thêm chi phí mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín tài chính của khách hàng. Hiểu rõ hậu quả của nợ quá hạn sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc quản lý tài chính và tránh các rủi ro không mong muốn.

Các khoản phí phạt

Khi khoản vay của khách hàng rơi vào tình trạng quá hạn, ngân hàng sẽ áp dụng các khoản phí và lãi suất phạt. Cụ thể:

• Lãi suất phạt quá hạn:
  • Mức lãi suất phạt thường cao hơn 150-200% so với lãi suất vay thông thường.
  • Ví dụ: Nếu lãi suất vay ban đầu là 10%/năm, lãi suất phạt quá hạn có thể lên đến 15-20%/năm.
• Chi phí xử lý nợ: Khi khoản nợ quá hạn kéo dài, một vài ngân hàng có thể yêu cầu khách hàng chịu thêm chi phí liên quan đến việc xử lý nợ, chẳng hạn như phí thuê công ty thu hồi nợ hoặc phí pháp lý (nếu tranh chấp phát sinh).

Ảnh hưởng đến lịch sử tín dụng và điểm tín dụng

Nợ quá hạn ảnh hưởng đến lịch sử tín dụng

Nợ quá hạn không chỉ là vấn đề tài chính mà còn ảnh hưởng lâu dài đến khả năng tiếp cận nguồn vốn trong tương lai.

• Ghi nhận trên hệ thống CIC (Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia):
  • Mọi khoản nợ quá hạn đều được báo cáo lên CIC.
  • Khoản nợ của khách sẽ được phân loại vào nhóm nợ (nợ đủ điều kiện, nợ cần chú ý, nợ không đạt tiêu chuẩn...) và lưu lại trong lịch sử tín dụng.
• Giảm điểm tín dụng:
  • Nợ quá hạn làm điểm tín dụng của bạn bị giảm, khiến ngân hàng đánh giá bạn là khách hàng rủi ro cao. 
  • Điểm tín dụng thấp khiến bạn khó được chấp thuận cho các khoản vay mới, hoặc chỉ được vay với lãi suất cao hơn.
• Mất quyền lợi về ưu đãi tài chính: Nợ quá hạn kéo dài có thể sẽ làm bạn mất cơ hội nhận các ưu đãi tài chính. Điển hình như giảm lãi suất, miễn phí trả nợ trước hạn, hoặc các chương trình khách hàng thân thiết.

4. Làm thế nào để tránh nợ quá hạn

Để tránh rơi vào tình trạng này, khách hàng xây dựng một kế hoạch quản lý tài chính cẩn thận và chủ động trong việc xử lý các khoản vay. Dưới đây là những cách hiệu quả để tránh nợ quá hạn.

Lập kế hoạch tài chính

• Xác định khả năng trả nợ:
  • Trước khi vay, khách hàng hãy đánh giá rõ thu nhập hàng tháng và chi phí cố định để xác định khả năng trả nợ của mình.
  • Tỷ lệ khoản vay không nên vượt quá 40-50% tổng thu nhập hàng tháng để đảm bảo an toàn tài chính.
• Tạo ngân sách chi tiêu
  • Lập kế hoạch chi tiêu cụ thể để tránh lãng phí và dành một khoản cố định cho việc trả nợ.
  • Sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính hoặc bảng tính để kiểm soát dòng tiền.
• Dự phòng tài chính: Dành ra một khoản tiết kiệm để ứng phó với các tình huống bất ngờ, chẳng hạn như mất thu nhập hoặc chi phí phát sinh.

Cách để tránh nợ quá hạn

Thanh toán đúng hạn

• Cài đặt nhắc nhở thanh toán: 
  • Sử dụng lịch nhắc trên điện thoại hoặc các ứng dụng ngân hàng để được thông báo khi gần đến hạn thanh toán.
  • Nên đặt trước ngày đến hạn ít nhất 3-5 ngày để kịp thời gian chuẩn bị.
• Sử dụng dịch vụ thanh toán tự động: Đăng ký dịch vụ thanh toán tự động từ tài khoản ngân hàng để đảm bảo các khoản nợ được thanh toán đúng hạn mà không cần ghi nhớ ngày cụ thể.
• Ưu tiên thanh toán nợ trước: Nếu khách hàng có nhiều khoản cần chi tiêu hơn dự tính thì hãy ưu tiên thanh toán nợ vay trước. Như vậy mới có thể tránh phí phát sinh, phí phạt hoặc lãi suất quá hạn. 

Liên hệ với ngân hàng nếu gặp khó khăn

Nếu khách hàng dự đoán không thể thanh toán đúng hạn, hãy liên hệ ngay với ngân hàng để được hỗ trợ. Nhân viên tư vấn sẽ có thời gian xem xét và đưa ra các giải pháp phù hợp như tái cấu trúc nợ, giảm lãi suất hoặc kéo dài thời hạn vay.

Khách hàng có thể tận dụng các gói hỗ trợ từ ngân hàng. Một số ngân hàng lớn như VIB có cung cấp các chương trình hỗ trợ linh hoạt cho khách hàng gặp khó khăn, giúp bạn vượt qua giai đoạn tài chính bất ổn mà không bị ghi nhận nợ quá hạn.

Hiểu rõ cách tính nợ quá hạn và các biện pháp phòng tránh sẽ giúp khách hàng kiểm soát tốt hơn tình hình tài chính của mình. Nếu cần hỗ trợ thêm, hãy liên hệ với các chuyên gia tài chính hoặc ngân hàng VIB qua tổng đài 1900 2200 để nhận tư vấn.